blog9

مواد اصلاحی قانون تجارت شرکت های سهامی را به دو نوع تقسیم نموده است:1-شرکت سهامی عام2-شرکت سهامی خاص. شرکت سهامی عام شرکتی است که موسسین آن قسمتی از سرمایه ی ثبت شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند.(ماده 4)به این طریق که موسسین قبلاَ بیست درصد سرمایه را خودشان تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس در یکی از بانک ها سپرده و سپس اظهارنامه ای به ضمیمه ی طرح اساسنامه ی شرکت و طرح اعلامیه ی پذیره نویسی سهام، به مراجع ثبت شرکت ها تسلیم نمایند (ماده 6) شرکت سهامی عام کامل ترین نوع شرکت سهامی است و مسلم است برای انجام امور مهمه از قبیل استخراج معادن و تجارت با کشورهای خارج و تاسیس کارخانجات و ایجاد سدها و بانک ها تشکیل می شود که سرمایه ی فردی کفاف آن را نمی دهد.

فکر تاسیس هر شرکت ابتدا از ناحیه ی اشخاصی ایجاد می شود که به جهاتی بستگی به این امر دارند مانند این که امتیاز استخراج معادن و یا احداث خط آهن را به دست می آورند،یا این که خبرگی یا مطالعات اقتصادی در امر بخصوصی دارند. مسلم است در این صورت با عده ای که همفکر بوده و یا سرمایه دار هستند مشورت و در صورت موافقت شروع به ثبت شرکت سهامی عام می نمایند.

از آنجا که شرکت سهامی عام برای جلب سرمایه های مهم ایجاد می شود و لازم است تعداد قابل ملاحظه ای شریک گرد هم جمع شوند، بالطبع تشکیل آن متضمن مراحل مختلفی است.مرحله اول،تاسیس آن به وسیله ی موسسسان است.در این مرحله موسسان ضمن فراهم آوردن مقدمات ایجاد شرکت،در جستجوی شرکای دیگری هستند که در مرحله ی دوم،یعنی زمان پذیره نویسی،به شرکت می پیوندند.مجموعه آورده های پذیره نویسان و موسسان سرمایه ی شرکت را تشکیل می دهد.بعد از جمع شدن سرمایه،با شرکت تمامی شرکا در مجمع عمومی موسس،شرکت تشکیل می شود.

پس از آن که شرکت ایجاد شد و شخصیت حقوقی پیدا کرد باید بلافاصله جهت ثبت شرکت در مرجع ثبت شرکت ها اقدام نمود.مطالعه ی مقررات لایحه ی قانونی 1347 نشان می دهد که با رعایت برخی قواعد شخصیت حقوقی شرکت قبل از ثبت در مرجع ثبت شرکت ها ایجاد می شود ولی این شخصیت کامل نمی شود مگر پس از ثبت آن در مرجع اخیر.

ایجاد شرکت قبل از ثبت آن در مرجع ثبت شرکت ها: شرکت سهامی از زمانی ایجاد می شود که شخصیت حقوقی پیدا کند و تحصیل شخصیت حقوقی مستلزم این است که مجمع عمومی موسس بر اساس مقررات قانونی به طور صحیح تشکیل شود و در حدود صلاحیت هایی که به آن محول شده عمل کند.

شخصیت حقوقی شرکت بعد از ثبت آن در مرجع ثبت شرکت ها:

پس از تشکیل مجمع عمومی موسس و احراز مراتب مندرج در ماده 17 لایحه ی قانونی 1347 شرکت ایجاد می شود و شخصیت حقوقی پیدا می کند. قاعدتاَ نتیجه ی این شخصیت حقوقی این است که مدیران شرکت بتوانند تمام حقوق شرکت را تحصیل کرده و به تعهدات آن عمل کنند.مع ذلک با توجه به مواد مختلف لایحه ی قانونی 1347 می توان گفت ثبت شرکت سهامی در واقع بدان معنا نیست که شرکت تمام حقوقی را که هر شخص حقوقی از آن بهره مند است تحصیل می کند بلکه قانونگذار ما اگرچه مانند قانونگذار فرانسه تحصیل شخصیت حقوقی شرکت را موکول به ثبت آن نزد مرجع ثبت شرکت ها نکرده ثبت شرکت در مرجع ثبت شرکت ها را شرط ادامه ی حیات آن قرار داده است. در اینجا لازم است اضافه کنیم که اولاَ شرکت باید ظرف شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه ی مذکور در ماده ی 6 لایحه قانونی 1347 به ثبت برسد.(ماده ی 19 لایحه مذکور)ثانیاَ باید اساسنامه ای که به تصویب مجمع عمومی موسس رسیده است به ضمیمه ی صورتمجلس مجمع و اعلامیه ی قبولی مدیران و بازرسان برای ثبت شرکت به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم شود(ماده 18 لایحه قانونی 1347)
با توجه به اینکه شرکت قبلاَ تشکیل شده است،خود شرکت و در واقع مدیران،رئیس هیات مدیره یا احیاناَ مدیر عامل باید تقاضای ثبت بدهند.

اساسنامه ای که به تصویب مجمع عمومی موسس رسیده به ضمیمه ی صورتجلسه مجمع و اعلامیه قبولی مدیران و بازرسان جهت ثبت شرکت به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم خواهد شد.

مدارک ثبت شرکت سهامی عام

مرحله اول: (مرحله تشکیل و تحصیل اجازه پذیره نویسی)
-1 دونسخه طرح اعلامیه پذیره نویسی که بایستی به امضاء کلیه موسسین رسیده باشد
2-دو نسخه اظهارنامه ی تکمیل شده
3-دو نسخه طرح اساسنامه تکمیل شده
4-تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت موسسین
5-اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت سرمایه(حداقل 35% از 20 % سرمایه تعهد شده)
6-اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد
7-اصل مجوز اولیه از سازمان بورس و اوراق بهادار
8-تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت نام پیشنهادی های و همچنین فیش واریزی مربوطه

مرحله دوم:( مرحله ایجاد و ثبت شرکت های عام سهامی)
1-دو نسخه اساسنامه که به تصویب مجمع عمومی موسس رسیده باشد
2-دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین متضمن تصویب اساسنامه تعیین،اعضاء هیئت مدیره،انتخاب بازرسان و روزنامه های کثیرالانتشار
3-دو نسخه صورتجلسه هیات مدیره
4-اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت حداقل 35% سرمایه شرکت(در صورتیکه قسمتی از سرمایه موسسین بصورت غیر نقدی باشد)
5-اصل مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار(مجوز ثانویه)

طبق ماده ی 197 قانون تجارت «در ظرف ماه اول تشکیل هر شرکت خلاصه شرکتنامه ها و منضمات آن طبق آئین نامه ی وزارت دادگستری اعلان خواهد شد». بنابراین عبارت ماده ی مزبور دستوری است تلویحی برای این که در ظرف ماه اول تشکیل شرکت، هر شرکت تجارتی باید به ثبت برسد تا خلاصه ی آن قابل انتشار و آگهی باشد.

قانون، ثبت شرکت را به قدری اهمیت داده که عدم اقدام به آن موجب بطلان عملیات شرکت خواهد بود. به این معنی که پس از گذشتن یک ماه و عدم ثبت هر ذینفع می تواند به دادگاه مراجعه و ابطال عملیاتی که بعد از یک ماه اول واقع شده تقاضا نماید،بدون این که شرکت بتواند از این بطلان به نفع خود استفاده کند(ماده 198)

در ثبت شرکت های داخلی باید سه عمل انجام گیرد:

ثبت شرکتنامه: به جز شرکت های سهامی که احتیاجی به تنظیم شرکت نامه ندارند بقیه ی شرکت های تجارتی احتیاج به شرکت نامه دارد. به موجب ماده ی 47 قانون ثبت اسناد و املاک شرکت نامه باید در دفتر اسناد رسمی به ثبت به رسد، والا طبق دستور ماده 48 همان قانون در هیچ یک از ادارات و محاکم پذیرفته نخواهد شد. چون ثبت شرکتنامه در دفاتر اسناد رسمی با وجود ثبت خود شرکت در اداره ی ثبت موجب پیچیدگی کار می شود از این جهت به موجب مقررات مورخه 10 اسفند 1327 وزارت دادگستری به دوائر ثبت شرکت ها در مرکز و شهرستان ها اجازه ی ثبت شرکتنامه داده شده و در حقیقت دفتر ثبت شرکتنامه در این مورد به منزله ی دفتر اسناد رسمی می باشد. پس ثبت شرکت نامه...رسمیت یافتن آن بین شرکا است که در دفتر جداگانه به عمل می آید و شرکا تماماَ ذیل ثبت را امضاء و مطابقت ثبت را با اصل شرکت نامه تصدیق خواهند نمود.

ثبت شرکت: ثبت شرکت غیر از ثبت شرکتنامه است. عمل و دفاتر آن نیز جدا است. متصدی مربوطه پس از ثبت شدن شرکتنامه و رسیدگی به مدارک و سوابقی که از طرف مدیر شرکت ضمن تقاضانامه به عمل می آید، در دفتری که به این جهت به این موضوع تخصیص داده شده ذیل شماره ی ردیفی که برای شرکت ها معین می شود خلاصه مفاد شرکتنامه و اساسنامه را در ستون های آن ثبت و برای هر شرکت یک صفحه مترادف تخصیص می دهد.

انتشار خلاصه شرکتنامه: اداره یا دائره ای که به ثبت شرکت تجارتی مبادرت نموده باید خلاصه ای از شرکتنامه و منضمات آن را در ظرف ماه اول تشکیل در روزنامه ی رسمی وزارت دادگستری و یکی از جراید کثیرالانتشار به خرج شرکت به طریق اعلان انتشار دهد و خلاصه ی مزبور متضمن نکات ذیل است:

1-شماره ای که جهت ثبت شرکت در نظر گرفته شده و تاریخ ثبت آن و محل و اقامتگاه شرکت، با تعیین نام و نوع آن و موضوع شرکت.

2-مقدار سرمایه (با تشخیص اینکه چه مقدار پرداخت و چقدر تعهد شده).

3-اسامی مدیر یا مدیران

4-تاریخ آغاز و ختم شرکت در صورتی که برای مدت محدود تشکیل شده باشد.

5-در شرکت های تضامنی و شرکت مختلط علاوه بر نکات فوق باید اسم تمام شرکا ضامن نیز منتشر شود.

در شرکت های سهامی موارد دیگری که قبلاَ تذکر داده شده در آگهی قید می شود.

شعبه شرکت

هر گاه شرکت در چندین حوزه ی ثبتی شعبه داشته باشد انتشار خلاصه ی شرکت به نحوی که برای خود شرکت مقرر است در محل شعبه نیز باید به عمل آید و برای انجام این مقصود مقامی که خود شرکت در آنجا به ثبت رسیده است باید سواد مصدق از تقاضانامه و منضمات آن را به ثبت اسناد محل وقوع شعبه ارسال دارد تا اقدام به انتشار نماید.(ماده 8 آئین نامه)

ثبت شعبه ی شرکت در دو حال است: نخست این که در موقع ثبت خود شرکت است.در این صورت ضمن انتشار خلاصه شرکت نامه،محل شعب شرکت در آگهی باید ذکر و آگهی مزبور برای انتشار در جراید محلی ضمن رونویس تقاضانامه و منضمات آن به اداره ی ثبتی که شعبه ی شرکت در آن جا واقع است فرستاده شود.دیگر این که پس از ثبت شرکت مبادرت به افتتاح شرکت می شود.در این حال شعبه ی شرکت مانند تغییراتی که بعداَ در شرکت واقع گردد ذیل ثبت شرکت به ثبت رسیده و آگهی می شود سپس آگهی مزبور و رونویس تقاضانامه و منضمات به ثبت محل فرستاده می شود.در هر حال مدیر شعبه و یا کسی که از طرف شرکت در شعبه ی مزبور حق امضا دارد یعنی امضا او برای شرکت الزام آور است باید معرفی و آگهی شود.

طبق ماده ی 3 آئین نامه ی مزبور شرکت های خارجی که متقاضی ثبت شعبه ی خود در ایران هستند موظفند اطلاعات و مدارک زیر را به همراه درخواست کتبی خود به اداره ی کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنغتی ارائه نمایند:

1-اساسنامه ی شرکت، آگهی تاسیس و آخرین تغییرات ثبت شده در مراجع ذیربط.

2-آخرین گزارش مالی تایید شده ی شرکت

3-گزارش توجیهی حاوی اطلاعات مربوط به فعالیت های شرکت و تبیین نوع و حدود اختیارات و محل فعالیت شعبه، برآورد نیروی انسانی ایرانی و خارجی مورد نیاز و نحوه ی تامین وجوه ارزی و ریالی برای اداره ی امور شعبه

به غیر از مدارک فوق الذکر طبق ماده شرکت های متقاضی موظفند ترجمه ی فارسی اسناد و اصل مدارک و اطلاعات زیر را به همراه درخواست کتبی خود به اداره ی کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی ارائه نمایند:

1-تصویر مصدق قرارداد موضوع ماده ی (4) این آئین نامه.

2-مدارک شناسایی شخص متقاضی،برای اشخاص حقیقی،تصویر شناسنامه و نشانی اقامتگاه قانونی و برای اشخاص حقوقی،اساسنامه ی شرکت و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات ثبت شده ی آن نزد مراجع ذیربط.

3-ارائه ی سابقه ی فعالیت شخص متقاضی ثبت نمایندگی،در زمینه ی امور پیش بینی شده در قرارداد نمایندگی

4-اساسنامه شرکت خارجی طرف نمایندگی،آگهی تاسیس و آخرین تغییرات ثبت شده آن نزد مراجع ذیربط

5-گزارش فعالیت های شرکت خارجی طرف نمایندگی و تبیین دلایل و ضرورت اخذ نمایندگی

6-آخرین گزارش مالی تایید شده ی شرکت خارجی طرف نمایندگی

7-معرفی وزارتخانه ی ذیربط

طبق ماده ی 4 آئین نامه ی اجرائی نحوه ی تاسیس و عملیات شعب بانک های خارجی در ایران (مصوب 28/12/1387 هیات وزیران) تشریفات تاسیس شعب بانک های خارجی در ایران طبق دستورالعمل اجرایی بانک مرکزی خواهد بود.

تغییرات

در هر موقع که تصمیماتی راجع به تمدید مدت شرکت زائد بر مدت مقرر یا انحلال شرکت قبل از مدت معینه یا تغییر در کیفیت تفریغ حساب یا تغییر اسم شرکت یا تبدیل دیگر در اساسنامه یا تبدیل و یا خروج بعضی از شرکا ضامن از شرکت اتخاذ شود و همچنین موقعی که مدیر یا مدیران شرکت تغییر می یابد... مقررات راجع به ثبت و انتشار باید در مورد تغییرات حاصله رعایت شود و هم چنین موقعی که به واسطه ی ضررهای وارده نصف سرمایه ی شرکت سهامی از بین می رود به همان ترتیب باید ثبت و آگهی شود.

کیفیت ثبت تغییرات به این طریق است:که پس از ارائه ی مدارک آن که غالباَ به موجب تصمیمات مجمع عمومی در شرکت های سهامی است و یا اکثریت و یا به اتفاق شرکاء در سایر شرکت ها و رسیدگی به صحت و سقم آن در صورتی که مطابق قانون باشد هر تغییر در ذیل ثبت بدوی به ثبت رسیده و خلاصه ی آن نشر می شود.

یکی دیگر از مصادیق حقوق مالی تجارتی عبارت است از اسم تجارتی که جزو مایه ی تجارتی محسوب می گردد و قابل نقل و انتقال و خرید و فروش است. به بیانی دیگر، اسم تجاری عنوانی است که تاجر تحت آن اسم به تجارت می پردازد. ثبت شرکت این اسم ممکن است نام خانوادگی تاجر باشد یا نام دیگری که تاجر برای نوع عملیات تجارتی خود انتخاب کرده است. اسم تجاری نباید با ثبت تجارتی اشتباه شود، زیرا ثبت تجارتی در واقع معرف تاجر و ثبت مشخصات فردی او و درج تبعیت و رشته و نوع تجارت وی می باشد.در حالی که اسم تجارتی بیانگر و گویای نام تجارتخانه است و معرف تجارتخانه می باشد و برابر ماده 576 قانون تجارت ثبت آن اختیاری است مگر در مواردی که وزارت دادگستری آن را الزامی نماید.

اسم تجاری نباید به گونه ای انتخاب شود که باعث اشتباه مشتریان شود، بلکه باید به گونه ای انتخاب شود که در زمینه ی مشارکت با دیگران ایجاد شبهه ننماید. لذا،ثبت اسم تجاری در صورتی امکان دارد که مشابه اسم تجاری دیگری نباشد و حقوقی تضییع نگردد. چنانچه ماده ی 577 قانون تجارت مقرر می دارد: "صاحب تجارتخانه که شریک در تجارتخانه ندارد، نمی تواند اسمی برای تجارتخانه ی خود انتخاب کند که موهوم وجود شریک باشد."

ثبت اسم تجارتی به صورت اعلامی است. به عبارت دیگر متقاضی ثبت با تنظیم اظهارنامه و طی تشریفات مربوط به ثبت و آگهی ثبت علامت را به وسیله اداره ی ثبت اعلام می نماید تا بدین وسیله اشخاص ذینفع با اطلاع از موضوع و عنداللزوم با اعتراض به ثبت اسم تجارتی مانع ثبت آن شده و حقوق خود را استیفا نمایند. برای حمایت از تجار ماده 578 قانون تجارت بیان می دارد: "اسم تجارتی ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمی تواند اسم تجارتی خود قرار دهد،ولو اینکه اسم تجارتی ثبت شده با نام خانوادگی او،یکی باشد."بنابراین اگر اسم تجاری تاجر،همان نام خانوادگی او باشد می تواند دیگران را از استعمال آن منع کند.

در قانون تجارت ایران، مدت اعتبار ثبت اسم تجارتی 5 سال مقرر شده است .بنابراین هرگاه از تاریخ ثبت اسم تجارتی 5 سال بگذرد،اعتبار ثبت آن از بین می رود و حمایت قانون از آن،مبنی بر این که شخص دیگری در همان محل نمی تواند آن اسم را اسم تجارتی خود قرار دهد،منتفی می شود. لذا اعتبار اسم تجارتی محدود است و محدود به زمان معین و مشخصی است. ضمناَ بیان این نکته لازمست که صاحب اسم تجارتی می تواند دوباره نسبت به ثبت اسم تجارتی اقدام کند.

اسم تجاری به سه طریق پایان می یابد:

1)از بین رفتن موسسه ای که اسم تجارتی تابع آن است.

2)ترک استعمال اسم تجارتی.

3)انتخاب اسم تجارتی دیگری به جای اسم تجارتی پیشین.

چند نکته:

-نام تجاری ممکن است اسم تاجر باشد.

-اسم تجارتی بعد از ثبت طبق مقررات ارزش تجارتی دارد و می تواند از طریق ارث یا فروش یا به هر نحو دیگری مثل سایر کالاها و حقوق تجارتی به دیگری انتقال یابد.

-اسم تجارتی ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمی تواند اسم تجارتی خود قرار دهد ولو اینکه اسم تجارتی ثبت شده با اسم خانوادگی او یکی باشد.(ماده ی 578 قانون تجارت)

-صاحب تجارت خانه ای که شریک ندارد نمی تواند اسمی برای تجارت خانه ی خود انتخاب کند که موهم وجود شریک باشد.(ماده 577)

-اسم تجارتی قابل انتقال است و مدت اعتبار آن پس از ثبت 5 سال می باشد. بنابراین چنانچه گفته شد،تاجر می تواند اسم تجارتی خود را بفروشد و هم چنین وراث او می توانند از اسم تجارتی او مانند سایر ترکه اش استفاده نمایند (مستفاد از مواد579 و 580 ق.ت)

-در صورتی که وزارت دادگستری به موجب آیین نامه ترتیب ثبت اسم تجارتی و آگهی آن را بدهد مدت اعتبار پنج سال خواهد بود و بعد از هر پنج سال مجدداَ باید ثبت آن تجدید شود.

-چون علامت تجارتی قابل حمایت است و سوءاستفاده از آن جرم است اکثراَ نام تجارتی را همراه با علامت تجارتی به ثبت می دهند که در این صورت نام تجارتی در حقیقت جزیی از علامت تجارتی است و استفاده از آن در حکم استفاده از علامت دیگران  وجرم محسوب می شود.

-در مواردی که ثبت اسم تجارتی الزامی شده و در موعد مقرر،ثبت به عمل نیاید، اداره ثبت اقدام به ثبت کرده و سه برابر حق الثبت ماخوذ خواهد داشت."(ماده ی 581 قانون تجارت)

تبدیل شرکت به معنی تغییر شکل آن است و تغییر شکل شرکت موجب نمی شود که شخصیت حقوقی آن زایل شود و دوباره ایجاد شود. گرفتن کارت بازرگانی فوری در نتیجه بعد از تصویب شرکت در مجمع عمومی فوق العاده و درج آگهی های لازم، شرکت، تبدیل شده تلقی می گردد و وضعیت جدید آن در مقابل اشخاص ثالث قابل استناد است. قبل از تبدیل شرکت کسانی که با شرکت معامله می کنند، مطابق شرایط قبل از تبدیل، طلبکار شرکت هستند. شخصیت حقوقی شرکت نیز حفظ می شود ولی نهاد اداره کننده و کنترل کننده شرکت باید با وضعیت حقوقی جدید آن را تطبیق یابد، بویژه آنکه اگر شرکت را سه نفره اداره می کنند، تعداد مدیران باید به پنج نفر افزایش یابد (ماده 107 لایحه قانونی 1347).

 در ذیل، رژیم حقوقی حاکم بر تبدیل انواع شرکت را بررسی می کنیم:

تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت با مسئولیت محدود

تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت با مسئولیت محدود ممکن است بر اثر خروج شریک یا شرکایی از بین صاحبان سهام شرکت بعمل آید که تعداد شرکاء به دو نفر کاهش یابد و یا ممکن است بر اثر تصمیم صاحبان سهام و تصویب آن در مجمع عمومی فوق العاده حادث گردد که در این صورت ممکن است کسی از دارندگان سهام نیز از شرکت خارج نشود.

چنانچه در مطالب پیشین هم  گفتیم سرمایه شرکت با مسئولیت محدود باید تماماً پرداخت گردد لذا چنانچه تمام سرمایه شرکت سهامی خاص در هنگام تاسیس پرداخت نگردیده و تنها یک سوم از آن پرداخت شده باشد اگر یک سوم سرمایه پرداخت شده از یک میلیون ریال یا در حساب جاری شرکت نزد بانک مربوط تودیع و پرداخت شود و گواهی بانکی و فیش پرداختی به مرجع ثبت شرکت ها ارائه گردد و یا تحویل اعضاء یا عضوی از هیئت مدیره و یا مدیر عامل شرکت گردد و مراتب اقرار کتبی تحویل گیرنده نیز به مرجع ثبت شرکت ها اعلام شود و در صورت غیر نقدی بودن باید مدارک مربوط به ارزیابی و تقویم آن نیز ارائه گردد.

لذا رعایت قوانین و مقررات مربوط به تاسیس و ثبت شرکت با مسئولیت محدود در تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت با مسئولیت محدود الزامی می باشد.

مدارک لازم جهت تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت با مسئولیت محدود

علاوه بر مدارک یاد شده فوق، تسلیم مدارک ذیل نیز ضروری است.
1-اصل صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده شرکت که تمام صفحات آن به امضای هیات رئیسه شرکت رسیده باشد.
2-دو جلد اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود که تمام صفحات آن به امضای تمام شرکاء رسیده باشد.
3-دو نسخه تقاضانامه و دو نسخه شرکتنامه شرکت با مسئولیت محدود که ذیل آن به امضای کلیه شرکاء رسیده باشد.
4-در صورت لزوم ارائه فتوکپی شناسنامه و پایان خدمت شرکاء قدیم یا جدید
5-در صورتیکه کلیه صاحبان سهام در جلسه مجمع عمومی فوق العاده حضور نداشته باشند ارائه اصل روزنامه حاوی آگهی دعوت شرکت که رعایت قانون تجارت و مقررات اساسنامه در مورد این بند الزامی خواهد بود.

تبدیل شرکت با مسئولیت محدود به سهامی خاص

هر چند که در قانون تجارت ایران تبدیل شرکت تضامنی و نسبی به شرکت سهامی تجویز شده است ولی برای شرکت های دیگر حق چنین تبدیلی پیش بینی نشده. اما با توجه به مفاد ماده 74 قانون تجارت که فقط تغییر تابعیت و افزایش تعهدات صاحبان سهام را ممنوع می سازد می توان نتیجه گرفت که چون تبدیل شرکت سهامی منع نشده است، تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت با مسئولیت محدود و یا بالعکس با تصویب مجمع عمومی فوق العاده جایز است.

بنابراین علاوه بر ارائه صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تبدیل شرکت با مسئولیت محدود به شرکت سهامی خاص ارائه مدارک ذیل نیز ضروری است.
1-دو جلد اساسنامه شرکت سهامی خاص که توسط سهامداران تکمیل شده و ذیل تمام صفحات آن به امضای کلیه سهامداران رسیده است.
2-دو نسخه اظهارنامه ثبت شرکت سهامی خاص که به امضاء کلیه سهامداران رسیده باشد.
3-دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی عادی
4-دو نسخه صورتجلسه هیئت مدیره
5-گواهی بانکی حداقل 35% سرمایه ثبت شده شرکت که نزد بانک تودیع شده باشد و در صورت غیر نقدی بودن سرمایه ارائه مدارک لازم بر طبق مراحل ذکر شده در ثبت و تاسیس شرکت سهامی خاص
6-فتوکپی شناسنامه بازرسان و در صورت لزوم کپی پایان خدمت آنان

تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی

شرکت تضامنی می تواند با تصویب تمام شرکاء به شرکت سهامی مبدل گردد در این صورت تمام مقررات راجع به شرکت های سهامی حتمی است. با این توضیح که تعهدات شرکاء تا قبل از تبدیل به شرکت سهامی حتی پس از گذشت سالیان سال از بین نخواهد رفت.

شرکت تجاری عبارت است از این که چند نفر مالی را برای تجارت و استفاده از منابع آن در میان گذارند. ثبت شرکتها به عبارتی شرکت تجاری عبارت است از سازمانی که بین دو یا چند نفر تشکیل می شود که در آن هر یک سهمی به صورت نقد یا جنس یا کار خود در بین می گذارند تا مبادرت به عملیات تجاری نموده و منافع و زیان های حاصله را بین خود تقسیم کنند. همچنین شرکت تجاری را اجتماع دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی به منظور انجام عملیات تجاری و کسب سود گویند.
شرکت های تجاری  را می توان به انواع مختلفی طبقه بندی کرد. طبقه بندی شرکت ها بسته به معیاری که برای آن به کار می گیریم متفاوت است و هر شرکت ممکن است با توجه به معیاری خاص در این یا آن طبقه قرار گیرد.
بنابراین به طور کلی شرکت ها را می توان به دو دسته شرکت های ثبت شده و شرکت های ثبت نشده و ایجاد شده به واسطه قانون تقسیم نماییم که به شرح آن ها در ذیل می پردازیم.

شرکت های ثبت نشده :
شرکت های ثبت نشده به شرکت هایی گفته می شود که بین دو یا چند نفر به قصد انتفاع یا به قصد غیرانتفاع به صورت ارادی یا غیرارادی تشکیل گردیده است اما در هیچ یک از مراجع اداری ثبت یا ذفاتر رسمی کشور از جمله دفتر ثبت شرکت ها یا حکم قانون با ثبت شدن و یا سایر الزامات رسمیت نیافته است.
این اصطلاح دارای ابعاد گسترده و پیچیده است و مصادیق متعددی را در برمی گیرد زیرا هر نوع مشارکت که با قصد تجارت یا غیرتجارت چه به صورت ارادی یا قهری یا اتفاقی را شاید شامل می شود. انجام تعهدات در شرکت های ثبت نشده برای شرکاء حقوق و وظایفی را به وجود می آورد اگر چه شرکاء در تشکیل و ایجاد شرکت نقشی نداشته باشند و حقیقتاَ به این شرکت با شرکاء فعلی خود نه تنها رضایت ندارند بلکه سعی می نمایند به این شراکت خاتمه دهند. این حقوق و وظایف در مورد هر یک از انواع شرکت های ثبت نشده دارای شکل و ابعاد متفاوتی است و مقتضی قوانین و مقررات خاص خود می باشد که شرکاء مجبور به رعایت قوانین و مقررات مربوطه هستند. اگر شرکاء با اراده به قصد تجارت با یکدیگر توافق به تشکیل یک شرکت نمایند قطع نظر از این که باید از قواعد عمومی تبعیت کنند ملزم به رعایت برخی قوانین خاص همانند قانون تجارت هم خواهند بود و یا اگر به قصد غیرتجارت با اراده توافق کنند از قواعد عمومی و قوانین خاصه می بایست تبعیت کنند. در مقابل چنانچه اراده شرکاء در تشکیل شرکت نقشی نداشته باشد قوانین دیگری حاکمیت دارد که به تفصیل آن می پردازیم :
الف ) شرکت های تجاری
شرکت های تجاری شرکت هایی است که فقط به قصد کسب درآمد و یا تجارت تشکیل شده است اما به دلایل متعدد در هیچ مرجع قانونی و رسمی به ثبت نرسیده است که به طور مفصل به شرح هر یک خواهیم پرداخت.
شرکت های تجاری ثبت نشده شرکت هایی هستند که به صرف توافق شرکاء برای مقاصد تجاری به وجود آمده است و رسماَ موجودیت خود را با ثبت در دفاتر تجاری اعلام ننموده اند که قانونگذار در قانون تجارت مصوب سال 1311شرایط سختی را در برخورد با این گونه شرکت ها که غیرقانونی محسوب می شود در نظر گرفته است و در صورت بروز مشکلات مالی یا به عبارتی ورشکستگی این گونه شرکت ها را در ردیف شرکت های تضامنی قرار داده است تا از یک طرف انگیزه ایجاد شرکت تجاری بدون ثبت در اداره ثبت شرکت ها کاهش یابد و از طرف دیگر احقاق حقوق طلبکاران با مراجعه به هر یک از شرکاء برای دستیابی به اموال شخصی آن ها با شرایط ویژه تسهیل گردد.
حقوقدانان اینگونه شرکت ها را شرکت های عملی موضوع ماده 220 قانون تجارت نامیده اند که در مقابل شرکت قانونی موضوع ماده 20 قانون تجارت قرار دارند چرا که شرکت های ماده 20 قانون تجارت که هفت نوع می باشند و شرکت هایی تجاری و مجاز هستند که به قالب یکی از هفت نوع شکل به ثبت رسیده اند در حالی که شرکت های عملی شرکت هایی با قصد تجاری هستند که به ثبت نرسیده باشند.
شرکت های عملی موضوع ماده 220 قانون تجارت گرچه دارای شخصیت حقوقی محدودی هستند ولی تاجر تلقی می شوند اما مشمول مقررات ورشکستگی نمی شوند. مراد از محدود بودن شخصیت حقوقی از لحاظ زمانی این است که صرفاَ محدود به تعیین تکلیف و حقوق سهامداران و طلبکاران و بدهکاران آن ها می شود و از لحاظ مکانی صرفاَ محدود به کشوری می شود که در آن استقرار دارد.
ب) شرکت های مدنی
شرکت های مدنی که دارای حوزه وسیعی است و می تواند به قصد انتفاع و کسب سود و درآمد باشد یا به قصد غیرانتفاع و عدم کسب سود و درآمد باشد که معمولاَ دارای جنبه های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی و نظایر این ها است.
از دید قانون مدنی شرکت مدنی عبارتند از اجتماع حقوق مالکین بر شی ء واحد به نحو اشاعه
به طور کلی شرکت های مدنی از دیدگاه احکام اسلامی دو گونه است :
اول : شرکت های ارادی که شرع آن ها را مورد اشاره قرار داده است که برخی را صحیح داشته و برخی دیگر از عقود را باطل برشمرده است که عبارتند از : شرکت عنان ، شرکت مفاوضه و شرکت وجوه
دوم : شرکت هایی که اراده و اختیار در تشکیل آن نقشی ندارد که گاه بر اساس ارث و گاه در اثر امتزاج ایجاد می گردد.

ماده 1 قانون تجارت مقرر میدارد:
شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود مبلغ اسمی سهام آن است. هزینه پلمپ دفاتر قانون تجارت ماده 2 همین قانون اشاره مینماید: شرکت سهامی شرکت بازرگانی محسوب می شود ولو این که موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد.
یه موجب ماده 4 لایحه اصلاح قانون تجارت ، شرکت سهامی به دو نوع تقسیم می شود :
نوع اول – شرکت های سهامی عام هستند که موسسین آن ها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند.
نوع دوم- شرکت های سهامی خاص هستند که تمام سرمایه آن ها در موقع تاسیس منحصراَ توسط موسسین تامین گردیده است."
شرکت های سهامی عام و خاص از جمله شرکت های سرمایه محسوب می شوند. شخصیت سهام دار در این نوع شرکت ها فاقد اهمیت و اصل حاکمیت سرمایه مهم و تعیین کننده است. به عبارت دیگر تحصیلات ، سن ، ثروت ، موقعیت خانوادگی، وضعیت طبقاتی و نفوذ سهام دار هیچ گونه تاثیری بر میزان رای یا مسئولیت وی در شرکت ندارد و فقط تعداد سهام و آرای وی می تواند در نفوذ و کنترل بر شرکت سهامی موثر باشد.

• سرمایه شرکت های سهامی

1. حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت سهامی عام 5 میلیون ریال و برای تشکیل شرکت سهامی خاص 1 میلیون ریال است. ( ماده 5 ل. ا. ق. ت )
2. سرمایه ممکن است نقدی یا غیرنقدی باشد. ( ماده 76 ل. ا. ق. ت )
3. سرمایه غیرنقدی مانند ورقه اختراع، ملک ، ابزارآلات و دستگاه های صنعتی و ... می باشد.
4. در شرکت سهامی عام، تامین سرمایه غیرنقدی فقط مختص موسسین است و پذیره نویسان نمی توانند آورده غیرنقدی داشته باشند. آورده پذیره نویسان لزوماَ باید نقدی ( پولی ) باشد، گرچه لازم نیست که ایشان تمام این آورده را به صورت نقد ( یکجا ) تادیه نمایند و ممکن است نسبت به بخشی از آن تنها تعهد به پرداخت نمایند.
5. برای تاسیس شرکت سهامی عام موسسین باید حداقل 20 درصد سرمایه شرکت را خود تعهد نمایند و حداقل 35 درصد بخشی را که خود تعهد کرده اند، به صورت نقد در یک حساب بانکی به نام شرکت در شرف تاسیس بسپارند و اگر قسمتی از سرمایه آن ها غیرنقد باشد، باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که حساب باز شده است، تودیع نمایند. ( ماده 6 ل. ا. ق. ت )
6. در شرکت سهامی عام بقیه سرمایه شرکت یعنی حداکثر 80 درصد آن توسط مردم تامین می گردد. آن بخش از سرمایه شرکت که توسط مردم تامین می گردد، حتماَ بایستی به صورت نقدی ( پولی ) تامین گردد و نمی تواند به صورت غیرنقد باشد. فقط سهام موسسان می تواند به صورت غیر نقد باشد.
7. در شرکت سهامی خاص اگر سرمایه نقدی باشد باید حداقل 35 درصد آن در ابتدای امر تادیه گردد و اگر بخشی از آن غیرنقد باشد باید تمام قسمت غیرنقدی در همان ابتدای تاسیس تادیه گردد.
8. استفاده از وجوهی که در حساب شرکت در شرف تاسیس است تا قبل از ثبت شرکت در مرجع ثبت شرکت ها ممکن نیست. ( ماده 22 ل. ا. ق. ت )

• الزامات در خصوص تامین سرمایه در شرکت های سهامی

توجه داشته باشید که در شرکت های سهامی سه الزام مهم درباره سرمایه وجود دارد :
1. حداقل 20 درصد سرمایه توسط خود موسسین تعهد گردد. ( ماده 6 ل. ا. ق. ت )
2. حداقل 35 درصد از قسمتی که توسط خود موسسین تعهد شده است، نقداَ در حساب شرکت در شرف تاسیس، تادیه گردد. ( ماده 6 ل. ا. ق. ت )
3. بقیه مبلغی که توسط موسسین تعهد نشده است باید توسط پذیره نویسان تعهد شود و مبلغی از آن که در اعلامیه پذیره نویسی الزامی شده است، نقداَ تادیه شود. ( بند 11 ماده 9 و ماده 16 ل. ا. ق. ت )
4. حداقل 35 درصد کل سرمایه ای که توسط خود موسسین و پذیره نویسان تعهد شده است، نقداَ در حساب شرکت در شرف تاسیس، تادیه گردد؛ یعنی جمع پرداختی نقدی موسسین و پذیره نویسان باید حداقل 35 درصد کل سرمایه شرکت باشد. ( ماده 16 ل. ا. ق. ت )
برای مثال اگر سرمایه یک شرکت سهامی ده میلیون تومان باشد حداقل دو میلیون تومان آن باید توسط موسسین تعهد گردد و از این دو میلیون تومان ، حداقل باید هفتصد هزار تومان نقداَ در حساب شرکت در شرف تاسیس، تادیه گردد و حداقل سه میلیون و پانصد هزار تومان، جمعاَ توسط موسسین و پذیره نویسان تقداَ در حساب شرکت در شرف تاسیس تادیه گردد و حداقل سه میلیون و پانصد هزار تومان ، جمعاَ توسط موسسین و پذیره نویسان نقداَ در حساب شرکت در شرف تاسیس تادیه گردد. حال اگر موسسین هفتصد هزار تومان را نقداَ تادیه نمودند، تادیه دو میلیون و هشتصد هزار تومان به صورت نقد بر عهده پذیره نویسان است و اگر موسسین دو میلیون تومان را نقداَ تادیه نمایند، تادیه یک میلیون و پانصد هزار تومان به صورت نقد بر عهده پذیره نویسان است.

در موافقتنامه سازمان مالکیت معنوی آفریقا (OAPI ) در  رابطه با طرح صنعتی آمده است :
" ترکیبات خطوط یا رنگ ها طرح صنعتی است و هر شکل سه بعدی اعم از اینکه با خطوط و رنگ ها همراه باشد یا نباشد مدل صنعتی است البته به شرطی که ترتیبات پیش گفته یا شکل، اخذ کارت بازرگانی فوری ظاهری خاص یا ویژه به محصول صنعتی یا دستی بدهد و به عنوان یک الگو برای ساخت آن محصول عمل کند.
همچنین ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری ایران مصوب 1386 در رابطه با طرح صنعتی مقرر می دارد  :
هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد.
ثبت طرح صنعتی در قالب سازوکارهای حقوقی، این حق را برای طراح ایجاد می کند که مانع کپی و تقلید غیرمجاز از طرح توسط اشخاص ثالث شود تا بدین طریق بتواند از بازگشت مالی سرمایه گذاری انجام شده اطمینان حاصل کند. از سوی دیگر حمایت از طرح های صنعتی به نفع مصرف کنندگان و عموم مردم نیز خواهد بود، زیرا با گسترش رویه های عادلانه و صادقانه تجاری در بازار و تشویق خلاقیت ها موجب می گردد که از نظر زیبایی شناختی، محصولات جذاب تری به بازار عرضه شود.
جهت ثبت طرح صنعتی احراز شرایط مقرر شده در قانون الزامی است.برخی از این شرایط ، ناظر به شرایط اساسی ثبت آن از قبیل جدید بودن یا اصیل بودن است که از آن ها به شرایط ماهوی طرح صنعتی تعبیر می گردد و برخی دیگر از شرایط ناظر به نحوه تنظیم اظهارنامه و مدارک و مستندات ضمیمه آن است که می توان از آن ها به عنوان شرایط شکلی ثبت طرح صنعتی نام برد. شرایط شکلی ثبت طرح صنعتی طی مقاله ای دیگر مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
در این مقاله با توجه به تعریف طرح صنعتی و شرایط ماهوی مقرره برای ثبت آن، به بررسی شرایط ماهوی طرح صنعتی می پردازیم.

• معرفی اثر به عنوان طرح

طرحی به عنوان طرح صنعتی قابل ثبت است که جنبه هنری محض نداشته و قابلیت این را داشته باشد که در قالب طرح صنعتی به شرحی که در قانون درآمده است مورد حمایت قرار گیرد. البته روشن است که طرح های ترسیمی می توانند در قالب سازوکارهای حمایتی دیگر مانند حق مولف یا کپی رایت مورد حمایت قرار گیرند.
ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 ایران نیز در مقام تعریف طرح صنعتی به شرط فوق تلویحاَ اشاره کرده است. زیرا  به موجب ماده یادشده، طرح مورد درخواست حمایت در قالب طرح صنعتی باید ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد. بنابراین هدف طراح باید این باشد که طرحش قابلیت تبلور یک فرآورده را داشته باشد و لازمه اش این است که طرح یادشده بر مبنای اصولی که جنبه کاربردی دارد ترسیم گردد.

• کاربرد صنعتی

یکی دیگر از شرایط ماهوی طرح صنعتی این است که طرح مورد حمایت دارای کاربرد صنعتی باشد. به عبارت دیگر طرح مورد حمایت نباید جنبه هنری محض داشته باشد و باید این قابلیت را داشته باشد که بر روی یک کالا تبلور یابد و موجبات تغییرات آن را فراهم کند به طوری که این تغییرات نظر مشتریان را به خود جلب کند. البته لازمه تبلور طرح بر روی فرآورده اعم از صنعتی یا محصولی از صنایع دستی و ایجاد تغییرات در آن ها این است که طرح بر مبنای اصول طراحی صنعتی و مقیاس های از پیش تعیین شده ترسیم شده باشد، در غیر این صورت طزح یاد شده نمی تواند قابلیت تبلور روی کالا را داشته باشد. به عنوان مثال اگر طراحی اقدام به ترسیم طرح مربوط به یک کفش ورزشی نموده که برخلاف اصول پذیرفته شده در بازار فنی کفش باشد نمی تواند آن را به عنوان یک طرح جدید ثبت نمود مثل اینکه عاج های کفش را بر روی آن قرار دهد.

• تبلور طرح روی کالا

قابلیت تبلور و پیاده شدن طرح بر روی کالا و فرآورده صنعتی یکی دیگر از شرایط ماهوی ثبت طرح صنعتی است. با توجه به شرط فوق بدیهی است که طرح اعم از شکل و ساختار و یا طرح های تزیینی باید این ویژگی مهم را داشته باشند که در یک کالا به کار روند تا مشمول تعریف طرح صنعتی و در این قالب قابل حمایت باشند.

• منحصر به فرد بودن طرح

یکی دیگر از شرایط طرح صنعتی این است که طرح صنعتی در مقایسه با طرح های قبل از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار باشد. به عبارت دیگر طرح مورد درخواست ثبت باید دارای ظاهری خاص و منحصر به فرد باشد ، به طوری که دقیقاَ قابل تشخیص از سایر طرح ها باشد.
به عبارت دیگر، از نظر ظاهر طرح باید متفاوت از طرح هایی باشد که در معرض عموم قرار گرفته است.

• ابتکاری بودن طرح

شرط ابتکاری یکی دیگر از شرایط لازم برای ثبت طرح است که در قوانین ملی برخی از کشورها پیش بینی شده است. منظور از ابتکاری بودن طرح این است که طرح نسبت به سطح دانش موجود دارای گام یا گام های فراتر باشد و یا همان طور که در اختراع گفتیم ، برای دارنده مهارت عادی معلوم و آشکار نباشد و یک گام به جلو محسوب گردد.
بر اساس قانون ایران ایجاد تغییر در کالا و محصول و متفاوت ب.دن طرح مورد درخواست ثبت با طرح های قبلی کافی است که طرح را مشمول نعریف مقرره در ماده 20 قرار دهد.

• جدید بودن طرح

یکی از شرایط مهم برای ثبت طرح های صنعتی این است که طرح مورد درخواست ثبت جدید یا واجد تازگی باشد و به طور خلاصه طرحی جدید محسوب می شود که قبل از تاریخ تقدیم اظهارنامه یا قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت ، برای عموم افشاء نشده باشد. در این قسمت از بحث، به شرایط و ویژگی های طرح های جدید می پردازیم.
1- همانند نبودن طرح با طرح های قبلی ثبت شده
چنانچه طرح مورد درخواست ثبت، همانند طرح های ثبت شده قبلی باشد واجد شرط تازگی نبوده و قابل ثبت نمی باشد. همچنین بر اساس ماده 21 قانون یادشده، چنانچه طرح قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا برحسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت، به هر نحو مورد استفاده قرار گرفته و افشاء شده باشد قابل ثبت نیست.
2- عدم افشاء اطلاعات
چنانچه طرح مورد درخواست ثبت، قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا برحسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت، افشاء شده باشد واجد شرط تازگی نبوده و قابل ثبت نمی باشد. .وسیله و طریق افشاء موضوعیت ندارد و می تواند به صورت کتبی یا شفاهی باشد. بنابراین اگر اطلاعات مربوط به طرح در یک جمع ارائه شده باشد یا اینکه ویژگی های طرح در یک محلی مورد نمایش قرار گرفته باشد یا برای فروش به بازار عرضه شده باشد، می تواند تحت شرایطی موجب زوال تازگی طرح و نتیجتاَ عدم ثبت آن گردد.

نام تجاری به عنوان مجموعه ای از ارزش ها در نظر گرفته می شود، پلمپ دفاتر براین اساس، تصور نام تجاری به عنوان مجموعه ای از ارزش ها مبنایی را برای بازاریابان فراهم می آورد تا بتوانند بر اساس آن، نام تجاری مورد نظر خود را به درستی انتخاب نمایند. بنابراین زمانی که یک نام تجاری می خواهد انتخاب شود می بایست به مجموعه ای از ارزش ها  توجه شود تا به عنوان یک نام ماندگار در ذهن ها باقی بماند. 

محصولاتی که تنها به جنبه ی تأمین نیاز توجه داشته باشند در میان سایر محصولات هم گروه خود نادیده گرفته می شوند. این در حالی است که علائم تجاری خوب می توانند مصرف کننده را به سوی خود جذب کنند، زیرا نام های تجاری در واقع ارزشهایی هستند که با مصرف کنندگان و گروه های هدف، ارتباط آگاهانه برقرار می سازند. اغلب مدیران بیش از آنکه به نام تجـاری خود توجه داشـته باشـند به فعالیت های ترفیعی و تبلیـغی خود در پی گسترش بازار هـدف توجه نشان می دهند. مطالعه و بررسی بیشتر در مورد نام های تجاری خوب و حوزه ی فعالیت شرکتها، آنها را قادر می سازد تا با برنامه ریزی صحیح، هماهنگی و بکارگیری درست منابع، باعث بالا بردن امتیازاین دارائی نامشهود خود شوند.

یکی از تفاسیر ساده از یک نام تجاری به کاربردن آن به عنوان ابزاری برای بیان در اختیار داشتن مالکیت قانونی یک محصول است. ایجاد یک نام تجاری نشان دهنده یک سرمایه گذاری بر روی یک محصول می باشد و در نتیجه سازمان ها به دنبال در اختیار گرفتن حق مالکیت قانونی آن به عنوان یک وسیله پشتیبانی کننده در برابر تقلید کنندگان می باشند. ثبت قانونی یک نام تجاری تا حدودی برای آنان حمایت قانونی فراهم می کند.البته به موجب ماده ی 576 قانون تجارت،انتخاب اسم تجاری اختیاری است،مگر در مواردی که وزارت دادگستری ثبت آن را الزامی نماید.

در ماده ی 578 قانون تجارت قید گردیده اسم تجارتی ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمی تواند انتخاب کند،ولو اینکه اسم تجارتی ثبت شده با نام خانوادگی او یکی باشد.

صاحب تجارت خانه ای که شریک ندارد نمی تواند اسمی برای تجارت خانه ی خود انتخاب کند که وجود شریک را القا کند،مثلاَ تجارت خانه ی محمدی که فقط متعلق به خود اوست نمی تواند به نام تجارت خانه ی محمدی و برادران یا محمدی و شرکا و امثالهم قید شود.

ماده ی 5 قانون ثبت علائم و اختراعات،اختیار نمودن برخی علائم به عنوان علامت تجارتی را منع می کند.این علائم عبارتند از:

-علائم دولتی،مملکتی و رسمی(مانند آرم جمهوری اسلامی ایران ،هلال احمرو...)1

1)* (وزارت امور خارجه،نمونه هایی از پرچم کشورهای مختلف را به اداره ی ثبت علائم و اختراعات می فرستد تا از ثبت علائمی که مانند آن ها باشد خودداری شود).

-کلمات یا عباراتی که تصور انتساب به مقامات رسمی ایران را موجب شود.از قبیل (شاهنشاهی-ساطنتی)دولتی و امثال آن.

-علائمی که مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت باشد.(علائمی که به عنوان علامت تجارتی به کار می رود یا یکی از اجزای علامت تجارتی را تشکیل می دهد،به هیچ وقت نمی تواند بر خلاف ضوابط اسلامی باشد).

-علائمی که قبلاَ به ثبت رسیده باشد.

-کلمات یا عباراتی که به نوعی انتساب به سازمان ها یا مقامات رسمی ایران را تداعی یا القا نماید ،از قبیل کلماتی چون انقلابی یا دولتی و نظایر آن ها.

طبق ماده ی 9 قانون ثبت علائم و اختراعات،در موارد ذیل متصدی شعبه ی مذکور در ماده ی 6 تقاضای ثبت را رد خواهد کرد:

1)در صورتی که علامت مخالف مقررات قانون باشد.

2)در صورتی که علامت قبلاَ به اسم دیگری ثبت شده و یا شباهت علامت با علامت دیگری که ثبت شده است به اندازه ای باشد که مصرف کنندگان عادی یعنی اشخاصی را که اطلاعات مخصوصی ندارد به اشتباه بیندازد.

در ضمن علائمی که اسم و عبارت عمومی و مورد استعمال همگانی باشد را نمی توان به عنوان علامت تجاری قرار داد. –مثلاَ اگر کالا پارچه است نمی توان خود کلمه ی پارچه یا انواع آن از کتان و پنبه و پشم و حریر را برای اسم تجارتی انتخاب کرد-صفات مشخصه ی علامت تجارتی دارا بودن دارا بودن اصالت و تازگی است و این دو حاصل نمی شود مگر با ابتکار.با این حال استعمال یک علامت تجارتی برای کالاهای غیر مشابه اشکال ندارد.چنانکه محصولات متعدد یک بازرگان می تواند دارای یک علامت باشد و دیگری نمی تواند در کالای مشابه علامت ثبت شده ی وی را به کار برد.

اصالت به این معنی است که اختصاصی باشد و علامت استعمال شده از طرف دیگری در کالاهای مشابه نباشد.

تازگی عبارت از اینست که علامت ثبت شده به جهت تغییرات حاصله در آن از علامت سابق کاملاَ مشخص و متمایز باشد.نظر به مراتب مزبور است که آئین نامه ی علائم ،کالاهای تجارتی را طبقه بندی کرده است و هر علامتی که برای طبقه ای از کالاها ثبت شده در همان طبقه از طرف دیگری قابل ثبت و انتقال نیست.

قانون ثبت شرکت ها و لایحه ی اصلاحی 1347 در رابطه با ضرورت قرارداد کتبی شرکت و مندرجات آن

در این گفتار به دو سوال باید پاسخ داد: آیا قرارداد شرکت باید کتبی باشد؟ پلمپ دفاتر  و در صورتی که پاسخ مثبت است،چه نکاتی باید در آن قید شود؟
قانون تجارت ایران در مورد اینکه شرکت باید به موجب قرارداد کتبی باشد یا خیر سکوت کرده است،اما مسلم است که در حقوق ایران در صورتی شرکت می تواند ایجاد شود که قرارداد آن به صورت کتبی تنظیم گردد،حتی تنظیم کتبی شرکتنامه موثر نخواهد بود مگر آنکه با توجه به مواد 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک به ثبت برسد.هیئت عمومی دیوان عالی کشور این نکته را هم در مورد شرکت مدنی و هم در مورد شرکت تجاری مورد تاکید قرار داده است.برای مثال،هر گاه چند نفر قراردادی مبنی بر تشکیل یک شرکت نسبی امضا کرده باشند،تا زمانی که قرارداد در دفتر اسناد رسمی ثبت نشود،شرکت نسبی با شرایطی که در شرکتنامه آمده است،تشکیل نخواهد شد.اما آیا می توان گفت که قرارداد امضا شده در صورت عدم ثبت در دفتر اسناد رسمی ،موجد هیچ گونه تعهدی نیست؟

جواب البته منفی است، زیرا ماده ی 220 قانون تجارت تاکید می کند شرکتی که مطابق مقررات قانون مزبور به شکل یکی از شرکت های مندرج در این قانون درنیامده باشد،شرکت تضامنی تلقی خواهد شد.در مثال مذکور،شرکت نسبی به دلیل عدم ثبت در دفتر اسناد رسمی،به صورت نسبی وجود ندارد،ولی کاملاَ غیر موجود نیست،بلکه یک شرکت موجود تضامنی است.این قاعده که قانون گذار برای حفظ حقوق اشخاص ثالث وضع کرده است،در مواردی ایجاد اشکال می کند.

فرض کنیم قرارداد شرکت مبنی بر تشکیل یک شرکت تضامنی منعقد شده باشد.اگر شرکتنامه در دفتر اسناد رسمی ثبت نشود،شرکت به وجود نیامده است،با اعمال ماده ی 220 قانون تجارت،شرکت تضامنی تلقی خواهد شد.این امر نیز می تواند از دلایلی محسوب شود که گفتیم ایجاب می کند ماده ی 220 قانون تجارت به نحوی تغییر یابد که به جای آنکه شرکت تضامنی تلقی شود،نادیده گرفته شده،شرکا مسئول تضامنی تلقی گردند.

به هر حال،در عمل شرکایی که شرکتنامه را تنظیم کرده اند،آن را با مدارک دیگر به اداره ی ثبت شرکت ها می دهند تا به ثبت برسد،ولی همان طور که گفتیم و مواد 47 و 48 قانون ثبت هم مقرر کرده اند،شرکتنامه را می توان در دفتر اسناد رسمی تنظیم کرده و اعتبار آن حتماَ به این نیست که در اداره ی ثبت شرکت ها به ثبت برسد.مع ذلک،ثبت قرارداد شرکت در دفتر اسناد رسمی به معنای ثبت شرکت نیست و به شرکت،شخصیت حقوقی اعطا نمی کند،مگر اینکه شرایط دیگری که قبلاَ در مطالب قبلی به آن ها اشاره کردیم نیز موجود باشد.

مندرجات قرارداد شرکت:

قانون تجارت در مورد اینکه قرارداد شرکت(شرکتنامه) باید حاوی چه نکاتی باشد، سکوت کرده است. قانون ثبت شرکت ها و نیز لایجه ی اصلاحی 1347 فقط به مندرجات اساسنامه اشاره می کنند، اما به اینکه «قرارداد شرکت» که میان موسسان اولیه شرکت تنظیم می شود باید چه شروطی داشته باشد اشاره ای ندارند. آنچه مسلم است،قرارداد شرکت باید متضمن امضای شرکا یا نمایندگان قانونی آن ها باشد والا اعتبار نخواهد داشت.

در عمل،تشکیل دهندگان شرکت از ورقه های نمونه ای که اداره ی ثبت شرکت ها تهیه و منتشر کرده است،استفاده می کنند.در این نمونه ها،مواردی که باید در شرکتنامه یا اساسنامه قید شود،معین شده است،بدون آنکه جنبه ی حصری داشته باشد.برخی از این موارد عبارت اند از:نام شرکت،نوع شرکت(سهامی،تضامنی و غیره) ،موضوع شرکت،مرکز اصلی و نشانی شرکت،اسامی شرکا یا موسسان و محل اقامت آن ها،زمان تشکیل شرکت و مدت آن،سرمایه ی شرکت اعم از نقدی و غیر نقدی،میزان سهم الشرکه ی شرکا،مدیران شرکت و اختیارات آن ها و اشخاصی که حق امضا دارند،موقع رسیدگی به حساب و ترتیب تقسیم سود شرکت،فسخ شرکت،محل شعب شرکت،و بازرسان شرکت.

ماده ی 197 قانون تجارت مقرر می کند:در ظرف ماه اول تشکیل هر شرکت،خلاصه شرکتنامه و منضمات آن،طبق نظامنامه ی وزارت عدلیه اعلان خواهد شد.ماده ی 6 نظامنامه ی قانون تجارت وزارت عدلیه(مصوب 1311) نیز اعلان شرکتنامه و منضمات آن در مجله ی رسمی دادگستری و یکی از جراید کثیرالانتشار مرکز اصلی شرکت پیش بینی کرده است.در نتیجه،تشکیل شرکت موکول به این نیست که شرکتنامه،یعنی قرارداد ایجاد شرکت،حتماَ برای اطلاع عموم منتشر شود،بلکه شرکت به صرف اینکه قرارداد آن تنظیم و امضا گردد،در صورت وجود شرایط دیگر تشکیل که قبلاَ از آن ها صحبت کرده ایم،تشکیل می شود.

در حقوق ما تشکیل شرکت موکول به این است که شرکتنامه ی رسمی منعقد شود،اما برای اینکه شرکت ایجاد شود و شخصیت حقوقی پیدا کند،نه ثبت آن در دفتر شرکت ها ضروری است و نه نشر شرکتنامه و اعلان آن. به همین دلیل،ماده ی 198 قانون تجارت تاکید می کند که اگر به علت عدم رعایت ماده ی 197 این قانون بطلان عملیات شرکت (و نه خود شرکت) اعلام گردید«...هیچ یک از شرکا نمی توانند این بطلان را در مقابل اشخاص ثالثی که با آن ها معامله کرده اند، عذر قرار دهند».

اما شرکتی که در اداره ی ثبت شرکت ها ثبت نشده و به تبع آن،شرکتنامه اش اعلان نگردیده است،ممکن است با خطر انحلال مواجه شود.در واقع،ماده ی 2 قانون ثبت شرکت ها (مصوب 1310) ،ثبت شرکت های تجاری را الزامی تلقی کرده و برای مدیران شرکتی که به ثبت نرسیده باشد،جزای نقدی معین نموده و اضافه کرده است که«...در صورت تقاضای مدعی العموم،حکم انحلال شرکت متخلف نیز صادر خواهد شد».

در کنار شرکت های تجارتی قانونگذار نهاد خصوصی خاصی را که دارای شخصیت حقوقی مستقل می باشد جهت انجام اموری که جنبه ی غیر تجارتی دارد از قبیل کارهای علمی یا ادبی یا امور خیریه یا خدمات شهری و یا خدمات آموزشی و غیره پیش بینی نموده است.

این گونه تشکیلات و موسسات می توانند عناوینی از قبیل انجمن،کانون یا بنگاه و امثال آن اختیار نمایند، ثبت شرکت ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد از طرف موسسات مزبور ممکن خواهد بود.

تشکیلات و موسسات فوق به دو دسته تقسیم می گردند:

الف-موسساتی که مقصود از تشکیل آن ها جلب منافع و تقسیم آن بین اعضاء خود نباشد که اصطلاحاَ آن ها را موسسات غیر انتفاعی می نامند.«کلیه ی فعالیت های اجتماعی از قبیل انجمن های اسلامی و تخصصی و علمی خاص و احزاب و دستجات سیاسی و موسسات خیریه و صندوق های قرض الحسنه در قالب این گونه موسسات متصور می باشد و جهت تاسیس و به ثبت رساندن آن ها اجازه نامه ی مخصوص از معاونت اطلاعات نیروی انتظامی لازم می باشد.

ب)موسساتی که مقصود از تشکیل آن ممکن است جلب منافع مادی و تقسیم منابع مزبور بین اعضای خود یا غیر باشد.اینگونه موسسات، موسسات غیر تجارتی (انتفاعی) نامیده می شوند. بنابراین فعالیت هایی از قبیل آموزشگاه های علمی و فنی و کلاس های زبان و مدارس غیر انتفاعی و موسسات گازرسانی یا ارائه ی خدمات شهری مانند نظافت و فضای سبز و غیره در زمینه های فوق در قالب موسسات غیر تجاری متصور می باشد که موسسین باید در صورت لزوم نسبت به اخذ مجوز لازم از مراجع ذیصلاح در خصوص موضوع فعالیت موسسه اقدام نمایند.همچنین در بعضی موارد ارانه ی مدارک تحصیلی مرتبط نیز لازم است.بعنوان مثال موسسین گروه حقوقی بایستی علاوه بر داشتن لیسانس حقوق قضایی و ارائه ی مدرک تحصیلی،پرونده ی وکالت را نیز داشته باشند و یا برای تاسیس دفتر مهندسی مدرک تحصیلی در رشته ی مهندسی مورد نظر ضروری است.

مدارک مورد نیاز جهت تاسیس موسسات غیر تجارتی:

1-تعیین نام به شرح تعیین نام شرکت های تجارتی

2-اخذ دو نسخه تقاضانامه ثبت موسسه از اداره ثبت شرکت ها و تکمیل و امضاء توسط شرکاء

3-تنظیم اساسنامه حداقل در دو نسخه و امضای ذیل تمام صفحات توسط کلیه ی شرکاء

4-تنظیم صورتجلسه ی مجمع موسسین حداقل در دو نسخه

5-فتوکپی مجوز در رابطه با موضوع موسسه در صورت لزوم

6-فتوکپی شناسنامه ی شرکا و در صورت لزوم فتوکپی پایان خدمت آن ها

تذکر:

-حداقل وجود دو نفر شریک در موسسه الزامی است.

-قید سرمایه به هر میزان در موسسه مجاز می باشد.

-امضای مدیر شعبه و فتوکپی شناسنامه وی و قید محل سکونت، در صورتیکه موسسه شعبه داشته باشد.

پس از ارائه مدارک لازم و پرداخت حق الثبت مربوط آگهی تاسیس موسسه توسط اداره ثبت شرکت ها صادر و جهت چاپ در روزنامه ی رسمی و روزنامه ی کثیرالانتشار توسط متقاضی ارسال می گردد.

یادآوری:

هر چند که در آئین نامه ی اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجارتی مصوب سال 1337 و اصلاحات بعدی آن اشاره به نقل و انتقال سهم الشرکه، مواد تشکیل دهنده ی اساسنامه، موارد انحلال،ارکان موسسه و اختیارات آن ها و سایر مواردی که در عمل نیاز به رعایت آن ها محسوس می باشد، نگردیده است اما عملاَ می توان از قوانین و مقررات مربوط به شرکت های با مسئولیت محدود در خصوص موسسات غیر تجارتی بهره ی فراوان برد، بخصوص در مورد تنظیم صورتجلسات مربوط به موسسه.